Mỗi khi mùa thi đến, áp lực học tập không chỉ đè nặng lên các bạn học sinh mà còn tác động lớn đến sức khỏe của họ. Trong giai đoạn này, số lượng học sinh và sinh viên đến khám tại các phòng khám chuyên khoa tâm thần tăng lên đáng kể, chủ yếu do căng thẳng và stress liên quan đến áp lực thi cử. Bên cạnh những vấn đề về tâm lý, học sinh còn phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe thể chất do thời tiết nóng nực, chế độ ăn uống thiếu khoa học và thiếu dưỡng chất, làm cơ thể suy yếu và mệt mỏi.
Áp Lực Mà Sĩ Tử Phải Đối Diện
Vào mùa thi, đặc biệt là các kỳ thi quan trọng như thi tốt nghiệp cấp 3, kỳ thi đại học, thi vào các trường chuyên hoặc thi học sinh giỏi, học sinh phải đối mặt với rất nhiều áp lực. Họ không chỉ phải chuẩn bị kiến thức mà còn phải lo liệu nhiều thủ tục hành chính, hồ sơ, nguyện vọng chọn trường, làm sao để phù hợp với khả năng, sở thích của mình và mong muốn của gia đình. Đặc biệt, nhiều gia đình không thống nhất với con cái trong việc lựa chọn trường lớp, dẫn đến căng thẳng, stress, và thậm chí là những cuộc cãi vã trong gia đình. Điều này không chỉ làm tăng áp lực thi cử mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của trẻ, khiến chúng cảm thấy bế tắc và không còn động lực học tập.

Sai Lầm Thường Gặp Trong Mùa Thi
Một trong những sai lầm phổ biến trong mùa thi là việc chạy sô học thêm. Khi kỳ thi đến gần, nhiều học sinh cảm thấy mình chưa đủ kiến thức nên quyết định đi học thêm nhiều lớp, học liên tục trong suốt cả ngày. Tuy nhiên, việc học thêm quá nhiều không chỉ không mang lại hiệu quả mà còn khiến cơ thể kiệt sức. Thực tế, não bộ cần thời gian nghỉ ngơi để phục hồi và tiếp thu tốt hơn, do đó việc nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp tăng hiệu quả học tập, thay vì học liên tục mà không có thời gian thư giãn.
Sử Dụng Chất Kích Thích
Cũng trong mùa thi, nhiều học sinh tìm đến các chất kích thích như trà, cà phê hoặc các loại thuốc kích thích tâm thần để giữ tỉnh táo và tiếp tục học. Tuy nhiên, việc sử dụng các chất này có thể giúp học sinh tỉnh táo ngay lúc đó, nhưng về lâu dài, chúng lại gây tác dụng phụ như mệt mỏi, suy nhược cơ thể, và rối loạn tâm lý. Những loại thuốc kích thích tâm thần có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn như loạn thần, mất ngủ, trầm cảm, lo âu, và dễ dẫn đến các bệnh lý tinh thần khác.
Các Bệnh Lý Mắc Phải Trong Mùa Thi
Bệnh do ăn uống: Trong mùa thi, nhiều học sinh có thói quen ăn uống không khoa học, như ăn thức ăn không đảm bảo vệ sinh hoặc uống nước lạnh trong thời tiết nóng bức. Điều này dễ dẫn đến các bệnh về tiêu hóa như tiêu chảy, ngộ độc thực phẩm, hoặc viêm họng, nhất là khi cơ thể đang suy yếu do thiếu nghỉ ngơi và stress. Chính vì vậy, việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và đủ dưỡng chất rất quan trọng trong mùa thi.
Bệnh do tinh thần: Áp lực thi cử có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng. Các bệnh lý thường gặp nhất là lo âu, trầm cảm, rối loạn phân ly và loạn thần. Những triệu chứng này có thể bao gồm việc khó ngủ, tỉnh giấc giữa đêm, gặp ác mộng, cảm giác buồn bã, không muốn giao tiếp với mọi người, và thậm chí là có ý tưởng tự hủy hoại bản thân. Những trẻ em bị stress quá mức có thể gặp các biểu hiện thể chất như co giật, ngất xỉu, khó thở, buồn nôn, hay nôn mửa. Trong những trường hợp nặng, các em có thể bỏ học hoặc có hành vi cực đoan.

Giải Pháp Để Có Sức Khỏe Tốt Nhất Trong Mùa Thi
Chế độ sinh hoạt hợp lý: Để có sức khỏe tốt trong mùa thi, việc duy trì một thói quen sinh hoạt khoa học là rất quan trọng. Học sinh cần có một chế độ ăn uống đầy đủ và hợp lý, không bỏ bữa, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày và không thức khuya quá lâu. Hơn nữa, việc sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà hay thuốc lá cũng nên tránh để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý.
Tập luyện thể dục thể thao: Các hoạt động thể chất không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn giúp giảm căng thẳng và lo âu. Các môn thể thao như bóng đá, cầu lông, bóng rổ đều là những lựa chọn tuyệt vời để giải phóng năng lượng, đồng thời cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần. Tham gia các hoạt động thể thao sẽ giúp học sinh thư giãn, giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần làm việc.
Tâm lý học sinh trong mùa thi: Tạo ra một môi trường thoải mái về tinh thần sẽ giúp học sinh giảm nguy cơ mắc các bệnh tâm lý. Việc duy trì một tâm lý thoải mái giúp học sinh đối mặt với kỳ thi một cách tự tin và bình tĩnh hơn. Các thầy cô, bạn bè và cha mẹ cần là những người đồng hành, hỗ trợ học sinh trong quá trình ôn thi. Đặc biệt, các bậc phụ huynh cần luôn lắng nghe và hiểu những khó khăn mà con em mình gặp phải, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực và động viên con phát huy khả năng của mình.
Tạo không gian thư giãn và giao tiếp: Việc tạo một không gian học tập thoải mái và hợp lý, kết hợp với thời gian thư giãn sẽ giúp học sinh cảm thấy ít áp lực hơn. Cha mẹ và thầy cô cần tạo điều kiện để học sinh có thể trò chuyện và chia sẻ cảm xúc của mình, giúp giảm bớt căng thẳng.
Hệ thống hỗ trợ tâm lý trong trường học: Các trường học cũng nên xây dựng hệ thống cán bộ tâm lý để phát hiện sớm các dấu hiệu căng thẳng, lo âu và trầm cảm ở học sinh. Những học sinh có vấn đề về sức khỏe tâm lý cần được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. Nếu tình trạng căng thẳng kéo dài và không được điều trị, học sinh có thể cần sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý hoặc các cơ sở chuyên về sức khỏe tâm thần.
Có thể bạn sẽ quan tâm thêm bài viết: Căng thẳng, lo âu và trầm cảm vì áp lực thi cử: Cha mẹ nên làm gì?
Kỹ Năng Sống Cần Thiết Cho Học Sinh
Cuối cùng, việc dạy cho học sinh các kỹ năng sống cũng rất quan trọng. Những kỹ năng này bao gồm việc đối phó với thất bại trong thi cử, cách quản lý cảm xúc khi gặp khó khăn trong tình bạn hoặc tình yêu tuổi học trò, và cách đối diện với bạo lực học đường. Nếu học sinh được trang bị đủ kỹ năng sống, các em sẽ có thể vượt qua những thử thách trong học tập và cuộc sống một cách dễ dàng hơn.
Mùa thi là thời gian đầy thử thách đối với học sinh. Việc giải quyết áp lực thi cử một cách hợp lý không chỉ giúp học sinh đạt được kết quả tốt mà còn bảo vệ sức khỏe tâm lý và thể chất của các em. Để giúp con em mình vượt qua kỳ thi một cách tốt nhất, cha mẹ, thầy cô và bạn bè cần cùng nhau tạo ra một môi trường học tập lành mạnh, hỗ trợ học sinh về cả kiến thức và tinh thần.